Ketojenik diyete başladınız, karbonhidratları azalttınız, sağlıklı yağları artırdınız ve sonunda o sihirli kelimeyi duydunuz: Ketozis. Vücudunuzun artık enerji için şeker yerine yağları kullandığı bu metabolik duruma ulaşmak büyük bir başarı. Ancak asıl zorlu ve bir o kadar da ödüllendirici olan kısım şimdi başlıyor: Ketoziste kalmak.
Peki, bu yağ yakım modunu nasıl sürekli hale getirebilir ve ketojenik yaşam tarzını sürdürülebilir kılabilirsiniz? İşte size yol gösterecek 5 temel ilke.
1. Temiz Beslenin: Doğal ve Düşük Glisemik İndeksli Gıdalara Odaklanın
Ketozisin temel taşı, kan şekerini ve dolayısıyla insülin hormonunu dengede tutmaktır. İnsülin, vücudun yağ depolama hormonudur ve seviyesi yükseldiğinde yağ yakımı durur. Bu dengeyi sağlamanın en etkili yolu, doğanın bize sunduğu işlenmemiş ve kan şekerini yavaş yükselten (düşük glisemik indeksli) besinleri tercih etmektir.
Ne Anlama Geliyor? İşlenmiş ve şekerli gıdalar yerine besin değeri yüksek, saf gıdaları tüketin.
Nişastasız Sebzeler: Ispanak, kuşkonmaz, kabak, salatalık gibi yeşil yapraklı sebzeler.
Kaliteli Proteinler: Organik ve serbest gezen tavuk yumurtaları, balık, et (eğer hayvansal ürünler tüketilirse)
2. Dedektif Olun: Gıda Etiketlerini Okumayı Asla Unutmayın
Market raflarında "şekersiz" veya "düşük karbonhidratlı" olarak pazarlanan birçok ürün, aslında gizli şekerler ve sizi ketozisten çıkarabilecek katkı maddeleri içerebilir. Paketli bir ürün alırken etiketin arka yüzü sizin en yakın dostunuzdur.
Neye Dikkat Etmelisiniz?
Net Karbonhidrat: Bir ürünün etiketindeki Toplam Karbonhidrat miktarından Lif miktarını çıkararak Net Karbonhidrat değerini bulun. Ketojenik diyette takip etmeniz gereken asıl değer budur.
Net Karbonhidrat=Toplam Karbonhidrat−Lif- Polioller
Gizli Şeker İsimleri: Dekstroz, maltoz, mısır şurubu, maltodekstrin gibi farklı isimlerle gizlenmiş şekerlere karşı dikkatli olun.
İçindekiler Listesi: İçerik listesi ne kadar kısa ve anlaşılırsa, ürün o kadar güvenilirdir.
Bazen tüm kurallara uymanıza rağmen şişkinlik, yorgunluk veya kilo verememe gibi sorunlar yaşayabilirsiniz. Bunun nedeni, farkında olmadığınız bir gıda hassasiyeti olabilir. Vücudunuzun tolere edemediği bir gıdayı tüketmek, inflamasyona (iltihaplanma) ve stres hormonu olan kortizolün artmasına neden olabilir. Yüksek kortizol seviyeleri ise kan şekerini yükselterek ketozisi sabote edebilir.
Ne Yapabilirsiniz? Belirli gıdaları tükettikten sonra vücudunuzda oluşan değişiklikleri gözlemleyin. Eğer bir şüpheniz varsa, bir doktora veya diyetisyene danışarak gıda hassasiyeti testi yaptırmayı düşünebilirsiniz.
4. Hazırlıklı Olun: Keto Dostu Atıştırmalıkları Yanınızda Bulundurun
Ani açlık krizleri, diyeti bozmanın en yaygın nedenidir. Özellikle yoğun günlerde veya dışarıdayken hazırlıksız yakalanmak, sizi kolayca karbonhidratlı bir seçeneğe yöneltebilir. Bu tuzağa düşmemek için çantanızda veya arabanızda her zaman keto dostu atıştırmalıklar bulundurun.
Pratik Atıştırmalık Fikirleri:
Bir avuç badem, ceviz veya macadamia fındığı
Peynir çubukları veya dilimleri
Zeytin
Avokado
%85 ve üzeri kakao oranına sahip bir parça bitter çikolata
Ketoziste kalmak, katı kurallardan oluşan bir hapishane değil, bilinçli seçimler yaparak vücudunuza iyi bakma sanatıdır.
5. Bonus İlke: Hidrasyon ve Elektrolit Dengesini Gözetin
Ketojenik diyete başlandığında, vücut karbonhidratlardan daha az su tutar. Bu durum sık idrara çıkmaya ve suyla birlikte önemli minerallerin (elektrolitlerin) kaybına yol açabilir. Bu elektrolitler; sodyum, potasyum ve magnezyumdur. Eksiklikleri, "keto gribi" olarak bilinen baş ağrısı, yorgunluk ve kas krampları gibi semptomlara neden olabilir.
Ne Yapmalısınız?
Bol Su İçin: Gün boyunca yeterli miktarda su içtiğinizden emin olun.
Tuzu Esirgemeyin: Yemeklerinize kaliteli deniz tuzu veya Himalaya tuzu eklemekten çekinmeyin.
Elektrolit Zengini Gıdalar Tüketin: Avokado (potasyum), yeşil yapraklı sebzeler (magnezyum) ve kuruyemişler gibi besinleri diyetinize dahil edin.
Takviye Düşünün: Gerekirse, diyetinize elektrolit takviyeleri eklemek için bir sağlık uzmanına danışabilirsiniz.
Ketoziste Kalmak İçin Hızlı Bir Kontrol Listesi:
Unutmayın, ketozis sürdürülebilir bir yaşam tarzıdır. Bu basit adımları günlük rutininize dahil ederek hedeflerinize ulaşabilir ve kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz!
Doğal ve İşlenmemiş Gıdalara Yönelin: Avokado, zeytinyağı, yapraklı sebzeler ve kaliteli proteinler ana besin kaynaklarınız olsun.
Etiket Okumayı Alışkanlık Haline Getirin: Gizli karbonhidratlar ve şekerler için her zaman "Net Karbonhidrat" ve içerik listesini kontrol edin.
Hazırlıklı Olun: Çantanızda her zaman keto dostu atıştırmalıklar bulundurun. (Badem, peynir, zeytin gibi, tohum krakerler…gibi)
Su İçmeyi ve Elektrolitleri İhmal Etmeyin: Bol su tüketin, yemeklerinize tuz ekleyin ve potasyum-magnezyum zengini gıdaları tercih edin.
Diyetisyen Ege Bölük
İstinye Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünden 2020 yılında mezun oldum ve bariatrik beslenme üzerine uzmanlaşmak amacıyla bu alanda uzman bir doktorun kliniğinde görev aldım.
Yeme bozukluklarında multidisipliner yaklaşımlar, besin takviyelerinin kullanımı ve diyet içerisinde desteği, psikodiyet, sporcularda beslenme ve fizyoterapi, çölyak ve gluten enteropatisi konularında çeşitli eğitimleri tamamlayarak kariyerime devam ettim.
Naturiga ekibine katıldıktan sonra fonksiyonel tıp diyetisyeni sayın Erdi Uğur ile fonksiyonel beslenme ve takviye gıdalar üzerine çalışmalar yapıyorum.